In vitro – jak poprawić jakość komórek jajowych i plemników przed procedurą?

Okazuje się, że wprowadzenie zmian w diecie oraz stylu życia może znacznie poprawić jakość komórek jajowych i plemników przed procedurą zapłodnienia in vitro. Tym samym zwiększa się szansa na powodzenie, a także zmniejsza ryzyko poronienia. Przyszli rodzice powinny pomyśleć o wprowadzeniu zmian co najmniej 3-6 miesięcy przed zabiegiem i jednocześnie rozważyć przyjmowanie niektórych kluczowych składników odżywczych w formie suplementów. 

Dlaczego warto zadbać o jakość komórek przed in vitro?

Pęcherzyki w jajnikach rozwijają się w ciągu około trzech miesięcy, zanim jeden z nich dojrzeje na tyle, aby uwolnić jajeczko podczas owulacji. Kobiety rodzą się z określonym zapasem jajeczek, więc nie można zmienić rezerwy jajnikowej, jednak można zmienić jakość komórek jajowych. Natomiast poprawiając jakość jajeczek, przyszła mama daje sobie największe szanse na sukces, a także zapobiega poronieniu, ponieważ pomaga komórkom jajowym być tak zdrowym, jak to tylko możliwe.  

U mężczyzn dojrzewanie nowej partii plemników zajmuje co najmniej trzy miesiące. Mężczyźni produkują plemniki przez całe życie, więc możliwe jest nie tylko poprawienie ich jakości, ale także ilości poprzez zmiany w stylu życia i odżywianiu. Chociaż nie trzeba dodawać, że zdrowa dieta ma kluczowe znaczenie zarówno dla ciąży jak i zdrowia dziecka, to wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że właściwe odżywianie może realnie pomóc w procedurze in vitro.

Jak poprawić jakość komórek jajowych?

• Dużo owoców i warzyw: Bogate w przeciwutleniacze, witaminy i minerały.
• Węglowodany złożone: Produkty pełnoziarniste, takie jak brązowy ryż, owies i pełnoziarnisty chleb, które zapewniają stałe dostarczanie energii.
• Żywność ekologiczna: Ograniczenie narażenia na pestycydy i inne chemikalia.
• Tłuste pokarmy: Ryby, orzechy, nasiona i oleje, które dostarczają zdrowych tłuszczów.
• Ograniczenie tłuszczów nasyconych: Unikanie nadmiernego spożycia produktów mlecznych.
• Zwiększone spożycie błonnika: Pomaga w regulacji poziomu cukru we krwi i zdrowiu jelit.
• Unikanie dodatków, konserwantów i sztucznych słodzików.
• Ograniczenie cukru: Zarówno samego w sobie, jak i ukrytego w żywności.

Jakość komórek jajowych i plemników a używki

1. Kawa – picie więcej niż czterech filiżanek kawy dziennie może obniżyć szanse na zajście w ciążę o 26%, a spożywanie dwóch filiżanek dziennie zwiększa ryzyko poronienia o 25%. Nadmierne spożycie kawy przez mężczyzn również negatywnie wpływa na jakość plemników.
2. Alkohol – u kobiet, spożywanie co najmniej trzech drinków tygodniowo może utrudniać zajście w ciążę. U mężczyzn alkohol może obniżyć liczbę plemników i powodować ich nieprawidłowości.
3. Palenie – negatywnie wpływa na płodność zarówno mężczyzn, jak i kobiet, zmniejszając szanse powodzenia in vitro oraz wpływając na jakość i ilość plemników. U kobiet palenie może prowadzić do zmniejszenia liczby pobranych jajeczek, a u mężczyzn do problemów z ruchliwością i morfologią plemników.
   Więcej szczegółowych informacji w artykule: „Palenie papierosów a płodność”
   https://www.ovum.lublin.pl/palenie-papierosow-a-plodnosc/

Jak poprawić jakość komórek jajowych i plemników z pomocą suplementów wspomagających płodność?

Odpowiedź na powyższe pytanie w pierwszej kolejności prowadzi przez rozpoznanie poszczególnych składników i ich wartości odżywczych, a dopiero wtedy można dopasować odpowiednie i potrzebne dla organizmów przyszłych rodziców. Poniżej lista kilku najważniejszych z krótkim opisem, który być może stanie się inspiracją do zgłębiania tematu.

• Kwas foliowy – kwas foliowy znany od lat wszystkim kobietom starającym się o potomstwo, jest niewątpliwie ważny, jednak jest tylko częścią rodziny witamin z grupy B, które są niezbędne do produkcji materiału genetycznego DNA i RNA. Warto wybierać kwas foliowy w aktywnej formie folianu, aby zapewnić skuteczne wchłanianie.
• Cynk – cynk jest najszerzej badanym składnikiem odżywczym pod kątem płodności zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Jest niezbędnym składnikiem materiału genetycznego, a niedobór cynku może powodować zmiany chromosomalne u mężczyzn lub kobiet, co prowadzi do zmniejszonej płodności i zwiększonego ryzyka poronienia. Mężczyznom, którzy byli niepłodni, podawano kombinację cynku i kwasu foliowego, co spowodowało 74% wzrost całkowitej liczby plemników.
• Selen – selen jest przeciwutleniaczem i pomaga zapobiegać pękaniu chromosomów, które jest znane jako przyczyna wad wrodzonych i poronień. Odpowiedni poziom selenu jest również niezbędny do maksymalizacji formowania plemników. Suplementacja selenem podawana niepłodnym mężczyznom zwiększyła liczbę plemników, ich ruchliwość i liczbę normalnych plemników.
• Witamina E – jest kolejnym silnym przeciwutleniaczem i wykazano, że zwiększa płodność, gdy jest podawana zarówno mężczyznom, jak i kobietom. U mężczyzn witamina E pomaga zwiększyć wskaźniki zapłodnienia podczas leczenia ICSI. Ciekawostka: jeśli kobiecie po 35. roku życia powiedziano, że jej problemy z płodnością są spowodowane wiekiem, prawdopodobnie skorzystałaby na przyjmowaniu zarówno witaminy E, jak i C. Wykazano, że te przeciwutleniacze znacznie zmniejszają spadek owulacji związany z upływem czasu.
• Witamina C – jest również przeciwutleniaczem i jest dobra również dla mężczyzn, ponieważ może pomóc zwiększyć liczbę plemników nawet o jedną trzecią. Wykazano, że przeciwutleniacze w ogóle (w tym cynk, selen, witamina C i witamina E) mają duży wpływ na płodność mężczyzn. Ciekawostka: przegląd 34 badań z udziałem mężczyzn przechodzących cykle zapłodnienia in vitro/ICSI wykazał, że gdy mężczyźni przyjmują przeciwutleniacze, ich partnerka ma pięć razy większe szanse na urodzenie żywego dziecka w porównaniu z placebo.
• Aminokwasy – dwa aminokwasy, L-arginina i L-karnityna, są szczególnie ważne dla męskiej płodności. L-arginina jest niezbędna do zdrowej produkcji plemników i chroni je przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Im wyższy poziom L-karnityny w plemnikach, tym większa liczba plemników i ich ruchliwość.
• Witamina D – witamina D pomaga zrównoważyć układ odpornościowy, co jest ważne dla zajścia w ciążę i utrzymania ciąży. Witamina D zmniejsza autoimmunologiczną odpowiedź Th1, ale pomaga również promować komórki Th2, których organizm kobiety potrzebuje do utrzymania ciąży. Witamina D jest również ważna dla męskiej płodności, ponieważ niskie poziomy tego składnika odżywczego są związane z niską ruchliwością plemników i bardziej nieprawidłowymi formami.
• Koenzym Q10 – to substancja witaminopodobna, która jest zawarta w niemal każdej komórce ciała. Ze względu na swoją rolę w produkcji energii jest istotnym składnikiem odżywczym dla mężczyzn, jeśli ruchliwość plemników jest słaba. Niższe poziomy koenzymu Q10 stwierdzono u mężczyzn ze słabą ruchliwością plemników, a suplementacja tym składnikiem odżywczym doprowadziła do znacznej poprawy. Jest on również przydatny dla mężczyzn, którzy mają wyższy odsetek nieprawidłowych plemników lub plemników z dużą ilością uszkodzeń DNA. W przypadku kobiet uważa się obecnie, że koenzym Q10 może być pomocny w poprawie jakości komórek jajowych.
• Kwasy tłuszczowe omega-3 – czasami problemy immunologiczne mogą wpływać na możliwość zajścia w ciążę. Jednym z mierzonych przeciwciał immunologicznych są przeciwciała antyfosfolipidowe (APA). Te przeciwciała krzepnięcia krwi mogą zapobiegać implantacji i powodować nawracające poronienia, atakując komórki budujące łożysko. Badania wykazały, że kwasy omega-3 podawane 22 kobietom z APA, które miały już 3 lub więcej poronień, zaszły w 23 ciąże bez kolejnego poronienia. Kwasy tłuszczowe omega-3 są również ważne dla męskiej płodności, ponieważ suplementacja olejami rybimi omega-3 zwiększa liczbę plemników.

Naturalne produkty wspierające płodność i jakość komórek jajowych

Istnieje wiele naturalnych produktów, które mogą poprawić jakość komórek jajowych i wspomóc starania o ciążę.

• Nasiona słonecznika – prażone, niesolone nasiona słonecznika to bogate źródło witaminy E, ważnej dla zdrowia reprodukcyjnego. Dostarczają także kwasu foliowego, selenu oraz cennych kwasów tłuszczowych omega-6, a w mniejszych ilościach także omega-3.
• Owoce cytrusowe – pomarańcze i grejpfruty są doskonałym źródłem witaminy C. Oprócz tego zawierają poliaminę putrescynę, która, według niektórych badań na zwierzętach, może wspierać jakość oocytów i nasienia.
• Wątróbka – to jeden z najbardziej odżywczych pokarmów, pełen witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, szczególnie witaminy A, która nie łatwo jest pozyskać z innych źródeł. Wątróbka dostarcza także łatwo przyswajalnego żelaza, które pomaga zapobiegać poronieniom oraz anemii. Jest też doskonałym źródłem witaminy B12, niezbędnej do tworzenia czerwonych krwinek i DNA, a także choliny, kwasów omega-3 i kwasu foliowego.
• Fasola i soczewica – oba te produkty są bogate w błonnik oraz kwas foliowy, które pomagają utrzymać równowagę hormonalną. Soczewica zawiera także poliaminę spermidynę, wspierającą zapłodnienie komórki jajowej. Badania pokazują, że zastąpienie 5% białka zwierzęcego białkiem roślinnym może obniżyć ryzyko niepłodności związanej z owulacją o ponad 50%.
• Szparagi – to niskokaloryczne warzywa pełne witamin i minerałów. Jedna szklanka szparagów pokrywa 100% dziennego zapotrzebowania na witaminę K oraz 60% na kwas foliowy, a także dostarcza witaminy A, C oraz B.
• Żółtka jaj – jajka są pełne wartości odżywczych, a większość z nich znajduje się w żółtkach. Zawierają żelazo, wapń, cynk, witaminy B6, B12, A oraz kwasy omega-3. Jajka są także źródłem choliny, która może zmniejszać ryzyko niektórych wad wrodzonych.
• Ananas – choć nie ma jednoznacznych dowodów naukowych, że ananas wspomaga implantację zarodka po owulacji, jest to owoc bogaty w witaminę C i bromelainę – enzym, który działa przeciwzapalnie i rozrzedza krew, co może wspierać płodność.
• Łosoś – ten rodzaj ryby to jedno z najlepszych źródeł kwasów tłuszczowych omega-3, które mają korzystny wpływ na płodność. Łosoś dostarcza także selenu i witaminy D, wspierając zdrowie reprodukcyjne zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Należy jednak wybierać dzikiego łososia, aby uniknąć spożycia rtęci oraz innych szkodliwych substancji.
• Cynamon – cynamon może być pomocny w regulacji cykli menstruacyjnych u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS). Regularne przyjmowanie cynamonu może zwiększać częstotliwość owulacji, co zwiększa szanse na zajście w ciążę.

Wszystkie te produkty są bogate w składniki odżywcze, które mogą wspomóc zdrowie reprodukcyjne, a ich włączenie do diety może przynieść korzyści zarówno kobietom, jak i mężczyznom starającym się o dziecko.

Podsumowania

Podsumowanie jest oczywiste: by poprawić jakość komórek jajowych i plemników przed procedurą in vitro, warto zadbać o wartościowe i przemyślane odżywianie, uzupełnione dopasowaną suplementacją.

Myślisz o In Vitro? Zapraszamy na konsultacje do naszych specjalistów

Na zakończenie zapraszamy do lektury kolejnego artykułu, którego tematyka jest bezpośrednio połączona z powyższą treścią: “Dieta wspierająca płodność”