Jednym z najważniejszych badań przy określaniu przyczyny niepłodności jest badanie nasienia. Dzięki ocenie takich parametrów jak ilość plemników w centymetrze sześciennym ejakulatu, ich ruchliwości oraz ocenie jaki procent z nich ma prawidłową budowę morfologiczną można stwierdzić, czy jest szansa ma ciążę partnerki bez konieczności leczenia mężczyzny, czy wspomagania rozrodu.
W 2010 roku Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała normy w ocenie jakości badania nasienia. Od tej daty przyjmuje się, ze aby „mieścić się w normie” wystarczy by w jednym centymetrze sześciennym spermy znajdowało się 15 milionów plemników. Jest to dolna granica normy, jednak androlodzy przyjmują, że ta liczba wystarczy by w ciągu roku regularnego współżycia doprowadzić do ciąży partnerki.
Drugim, bardzo ważnym parametrem jest ruchliwość. Jednak nie tylko fakt poruszania się plemników jest istotny, ale również kierunek tego ruchu. Plemników o ruchu postępowym powinno być co najmniej 34%, a jeżeli jest ich mniej to wszystkich ruszających się powinno być powyżej 40%. Następną cechą, która badamy jest ich budowa w porównaniu ze wzorcem. Tych o prawidłowej morfologii powinno być w próbce co najmniej 4%.
Kiedy para przez rok regularnego i niezabezpieczonego współżycia nie uzyskuje ciąży, a po przeprowadzeniu badania okazuje się, że parametry nasienia są poniżej normy lekarz rozpoczyna poszukiwanie przyczyn takiego stanu rzeczy. Może być ich bardzo wiele, ale androlodzy, jako te najważniejsze i najczęściej spotykane wymieniają:
- przyczyny hormonalne,
- nowotwory jądra;
- żylaki powrózka nasiennego;
- zarośnięcie przewodu wyprowadzającego nasienie;
- przerost prostaty bądź jej zapalenie;
- genetyka.
Przyczyny medyczne są poddawane odpowiedniej terapii i często pozwala ona na poprawę parametrów nasienia. Jednak nie zawsze leczenie jest potrzebne dla ich poprawy. Czasem wystarczy, aby mężczyzna zaczął swa płodność lepiej traktować. Powszechnie wiadomo, że dla tworzenia się plemników optymalną temperaturą jest 35 stopni Celsjusza. Dlatego siedzący tryb życia, obcisłe i nieprzewiewne ubranie, gorące kąpiele czy przechowywanie w przedniej kieszeni spodni urządzeń elektronicznych, powoduje, że warunki spermatogenezy są utrudnione. Nieodpowiednia dieta i brak ruchu również nie ułatwiają jądrom pracy przy wytwarzaniu plemników.
Drugim ważnym czynnikiem wpływającym na prawdopodobieństwo uzyskania ciąży jest częstotliwość współżycia. Jeśli nawet parametry nie są najlepsze, ale para daje sobie często szansę na zapłodnienie, wtedy o problemach z nasieniem może nawet się nigdy nie dowiedzieć. Jak podkreślają lekarze to taka loteria, gdzie ilość zakupionych losów przekłada się bezpośrednio na prawdopodobieństwo wygranej.
Jeśli jednak zmiana trybu życia, czy częstotliwości współżycia nie przynosi efektów badanie jest jedynym racjonalnym kolejnym krokiem. Krokiem trudnym, ale koniecznym by osiągnąć cel.
